نقد فیلم Walk the line (سر به راه باش)؛ سرگذشت جانی کش

در پاییز سال 2005 فیلمی تحت عنوان walk the line (سر به راه باش) با بازی بی نظیر واکین فنیکس و ریس ویترسپون اکران شد. فیلم سر به راه باش، توسط جیمز منگولد در ژانر های بیوگرافی و موزیکال کارگردانی شده و فیلم نامه این فیلم از روی زندگی جانی کش و کتاب وی به نام مرد سیاه پوش اقتباس شده است. برای نگاهی به زندگی این خواننده بزرگ سبک راک و برسی کامل فیلم زندگینامه وی با پلیر شاپ همراه باشید.

شاید نام جیمز منگولد به گوش خیلی ها آشنا نباشد، ولی او در کارنامه هنری خود کارگردان فیلم های موفقی مانند Logan و Ford vs Ferrari و… بوده است. معمولا منگولد فیلمنامه فیلم هایش را خودش می نگارد و در فیلم Walk the line نیز همین روش را پیش گرفته است. فیلم سر به راه باش که نامزدی 5 جایزه اسکار را به همراه داشته؛ یک موفقیتی چشم گیر در سابقه کاری جیمز منگولد به حساب می آید.

مروری بر داستان فیلم Walk the line

در فیلم Walk the line جانی کش، پسر کوچک خانواده چهار نفره ای در جنوب ایالت متحده است که برای کمک به درآمد خانواده همراه برادرش در همان سنین کودکی کار می کند. جانی از دوران کودکی علاقه خود را نسبت به موسیقی با گوش دادن به آهنگ رادیو نشان می داد. مرگ برادرش ضربه سختی به او وارد کرده و نگاه سنگین پدر را برای باقی عمرش به او تحمیل کرد.

با بالاتر رفتن سن جانی،  او به نیروی هوایی ملحق شده و در آنجا به سراییدن ترانه هایش می پردازد. پس از پایان یافتن دوره خدمتش به شهر بازمی گردد و خانواده ای تشکیل می دهد. او به دنبال درآمد برای گذراندن زندگی کار می کند ولی همچنان آتش عشق او به ساخت موسیقی خاموش نشده است. او همراه گروه کوچکی از دوستانش به دنبال تهیه کننده ای برای ضبط کار هایشان می گردند که در نهایت با یک استدیو ضبط موسیقی آشنا می شوند و شانس خود را برای ستاره شدن امتحان می کنند. با ستاره شدن جانی اتفاق های دشوار و گاهی خوشایند برایش رقم می خورد، او پس از سال ها به عشق حقیقی خود می رسد و از همسرش طلاق می گیرد. فیلم walk the line درد و رنج و زندگی سخت جانی را در طول حیاتش به تصویر می کشد.

کات خوردن های حرفه ای و تدوینی که باعث انسجام فیلم Walk the line شد…

اصولا فیلم هایی که در سبک بیوگرافی و از روی زندگینامه افراد ساخته می شوند، خیلی طولانی و خسته کننده از آب در می آیند. فیلم سر به راه باش، با مدت زمان 135 دقیقه ای نیز از این قاعده مستثنا نیست. چیزی که این فیلم را خاص و محبوب کرده، جدا از بازی فوق العاده و چشمگیر فنیکس و ویترسپون (که جلوتر به آن می پردازیم) تدوین آن است. تدوین فیلم Walk the line کار خاص و تحسین شده ای به حساب می آید که این فیلم را از کسالت باری اتفاق های تکراری، خلاص می کند. درواقع تدوین این فیلم را می توان جلوه گر بازیگری ستارگان آن دانست.

سکانس ابتدایی فیلم Walk the line که یکی از مهم ترین سکانس های این فیلم است، نمایی از انتهای داستان پر فراز و نشیب زندگی جانی کش را نشان می دهد و روی یکی از اره برقی هایی که در اتاق ها وجود دارد کات می خورد. درواقع جانی با دیدن این اره برقی یاد دوران سخت کودکی که پشت سر گذاشته می افتد.

همین کات خوردن ساده فیلم سر به راه باش و فلش بک به ابتدای زندگی جانی کش، یکی از نمونه های منسجم بودن فیلم است؛ در حالی که ما صحنه های پایانی فیلم را مشاهده می کنیم، بسیار مشتاق به مشاهده ادامه سرگذشت این پایان هستیم.

از کار در مزرعه تا اجرا در زندان Folsom

فیلم Walk the line، نشان می دهد که چگونه جانی توانست درمیان تمام ناملایمتی ها و ناباوری های اطرافیان خود را به عنوان «جانی کش» اختراع کند. جانی در یک خانواده سخت کوش آرکانزاسی (در جنوب ایالات متحده) به دنیا آمده و از ابتدای کودکی به موسیقی سبک کانتری پخش شده از رادیو گوش می داده است. او اولین ترانه خود را در هنگام خدمتش در نیروی هوایی آمریکا در آلمان نوشت، پس از بازگشت به شهر خانواده ای تشکیل داد و شغلی ساده پیدا کرد ولی در آرزوی تبدیل شدن به یک خواننده باقی ماند.

همسر اول جانی (ویوان) در فیلم سر به راه باش او را به خاطر درآمد کمش سرزنش می کند و به او می گوید: گروهی که تشکیل دادی دو مکانیک اند که به سختی می توانند سازی بنوازند. در همین زمان جانی به خود ایمان داشت و زمان بیشتری را روی موسیقی اش صرف کرد.  البته، تقریبا ویوان درست می گفت…

هنگامی که آنها سام فیلیپس افسانه ای، از Sun records را در ممفیس ملاقات کردند، او شانسی برای اجرای گروه جانی داد اما پس از اولین اجرا از آنها نا امید شد و به سمت درب خروجی راهنماییشان کرد. جانی در این قسمت از فیلم Walk the line نا امید نشد و ترانه ای که در مدت خدمتش در آلمان سراییده بود به نام Folsom prison blues را اجرا کرد.

واکین فینیکس در اولین اجراء فیلم سر به راه باش ثابت کرد که در بازیگری تمام و کمال است، به گونه ای در طول اجرا نشان می دهد که در ابتدا، خواننده اعتماد به نفس کافی را ندارد ولی با آهنگ همراه می شود و به خوبی ترانه را تمام می کند. خلاصه بگویم او به صورت یک بازنده آهنگ را شروع کرده ولی به عنوان جانی کش آن را به پایان می رساند.

فیلم walk the line داستان بیشتر افراد در این حرفه را بازگو می کند. روز های سخت، گم نامی، موفقیت، ستاره، پول زیاد، ماجرای عاشقانه، مواد مخدر یا مشروب و سپس (در صورت زنده ماندن) ترک اعتیاد، یافتن عشق و رسیدن به ستاره ای ماندگارتر.

چیزی که انرژی بی حد و حصر به فیلم Walk the line می افزاید، اجرای ریس ویترسپون در نقش جون کارتر است. در فیلم  به ما گفته می شود، از آنجایی که جون فکر نمی کرد صدای خوبی داشته باشد به همین خاطر ترجیح می داد رو صحنه خنده دار به نظر برسد. وقتی که جانی او را ملاقات می کند از چهار سالگی در این حرفه فعالیت خود را شروع کرده است.

از نکته های جالب شخصیت جون کارتر در فیلم Walk the line، رفت و آمد او بین شخصیت احمق خود روی صحنه و شخصیت عاقل و متفکر اوست. البته جون استعداد خاصی در انتخاب مردان اشتباه نیز دارد! در این مورد، جانی کش در فیلم سر به راه باش، به نظر می رسد مرد اشتباهی است و جون سال ها او را منتظر می گذارد. اول به دلیل متاهل بودن او و بعدا به دلیل مشکلاتی که جانی با مشروبات الکلی و قرص ها داشته است.

دل خراش ترین صحنه فیلم Walk the line جانی کش را نشان می دهد که روی صحنه پس از استفاده بیش از حد مواد مخدر، صورت او از درد و عصبانیت مخدوش شده است و قبل از، از هوش رفتن تقریبا شخصیت شیطانی به نمایش می گذارد. پس از این جانی به دردسر می افتد و مدتی را در زندان می گذراند. پدرش که از ابتدا با او رابطه خوبی نداشته و داعم الخمر بوده است، به جانی می گوید: لازم نیست دیگر سخت تلاش کنی تا مردم تصور کنند که در زندان بوده ای ( اشاره با آهنگ اول جانی در ابتدای فیلم سر بر راه باش). با اینکه پدر  جانی پس از مدتی مشروبات الکلی را کنار می گذارد ولی تنها خانواده کارتر است که به جانی کمک می کنند تا از این بحران عبور کند!

در فیلم سر به راه باش تصاویر زیادی از زندگی جانی و همسرش (ویوان) را مشاهده نمی کنیم و تمام سکانس های این دو منتهی به دعوا و مشاجره است. ویوان جانی را حمایت نمی کند، جانی نیز بیش از حد درگیر کار و معشوقه هایش شده که به کلی ویوان و خانواده خودرا فراموش کرده است. در این بین کلنجار های جانی و جون از خاطره انگیزترین موقعیت های فیلم Walk the line است. سرکشی جون و بی خیال نشدن جانی، نگاه های شیرین سرشار از عشق، ناراحتی و عصبانیت، نگاه های مبارزه طلبی، همه در نهایت به رسیدن عشقی منتهی می شوند که هر دو، سال ها منتظر آن بوده اند.

اجرای خالصانه واکین فینیکس و همراهی ویترسپون

تا به امروز همه به خوبی می دانند که تمامی آهنگ های فیلم Walk the line توسط واکین فینیکس و ریس ویترسپون اجرا شده است چراکه هنگام پیش نمایش فیلم این موضوع شناخته شده نبود. جون کارتر در مورد صدای کش می گوید: به مانند قطار ثابت، تیز مانند یک تیغ. اجرای چنین صدایی از هرکسی برنمی آمد ولی واکین فینیکس به خوبی از پس آن برآمد و همه منتقدین را انگشت به دهان گذاشت. او برای بازخوانی آهنگ های جانی کش در فیلم Walk the line جایزه گرمی را از آن خود کرد.

ویترسپون برای بازی در نقش جون کارتر در فیلم سر به راه باش، هم جایزه گلدن گلوب و هم اسکار را دریافت کرد ولی واکین فینیکس در دریافت جایزه اسکار، در این فیلم ناکام ماند. با این حال می توان یکی از دلایل بازی موفق ریس را همراهی واکین دانست چراکه این دو در کنار یکدیگر توانستند فیلم Walk the line را در نظر مردم چشم گیر جلوه دهند.

با نگاهی به کارنامه واکین فینیکس و بازی او در فیلم های درام می توان به راحتی دریافت که او توانایی بازی در هر نقشی را دارد. پیش از Walk the line با بازی در نقش مکمل گلادیاتور خود را به عنوان یکی از شرورترین شخصیت ها به دنیا عرضه کرد. فیلم سر به راه باش یک سکوی پرتابی برای او در نظر گرفته می شود که پس از سال2005 پیشنهاد های مناسبی از کمپانی های بزرگ فیلم سازی برای او به ارمغان آورد. حال با بازی در نقش جوکر به تمام بحث ها سر لیاقت او در دریافت جایزه اسکار پایان داد.

سرانجامی بر عشق حقیقی و پایدار

نکته ای که توجه بیننده را به عشق جون و جانی جلب می کند، پایداری آن است. فیلم Walk the line برگرفته از عشق و محبت و غم و اندوه است البته مانند پستی و بلندی های زندگی همه این خوشی و ناخوشی ها در زندگی (کش) زود گذرند. او پس از گذشتن از هر حالت وارد حات بعدی می شود. درواقع ریتم فیلم در نگهداشتن احساسات به خوبی عمل می کند اما عشق بین این دو یک پایان بی نظیر را به ما نشان می دهد.

جیمز منگولد پایان خوشی را برای انتهای فیلم Walk the line انتخاب کرد و توانست دل بیننده را با آن بدست آورد. در ابتدا گمان می کردم این خواستگاری روی صحنه اجرا، یکی از حقه های هالیوودی برای رسیدن به پایان خوش است ولی متوجه شدم که یکی دیگر از سوپرایز های عاشقانه جانی است!

بیشتر فیلم ها بر اساس زندگی نامه افراد با پایانی غم انگیز و پند و اندرزی به پایان می رسند، تا بیننده را با فکر مشغولی و نگرانی رها سازند. انتهای فیلم Walk the line (سر به راه باش) به گونه ای برنامه ریزی شده است تا تماشاگر با لبخند و دلی خوش سالن سینما را ترک گوید. پس اگر به دنبال فیلمی خوش ساخت با بازی های حیرت آور و سرشار از موسیقی برای آخر هفته ای پر از استرس هستید، فیلم Walk the line می تواند انتخابی مناسب باشد.